Pracownicy Sądów i Prokuratury
31. posiedzenie Senatu w dniu 12 kwietnia 2007 roku
Projekt ustawy został wniesiony przez Radę Ministrów. Ustawa określa nowe, podwyższone wymagania dla kadry urzędniczej w sądach i prokuraturach oraz zmienia zasady rekrutacji na te stanowiska między innymi wprowadzając konkursy na te stanowiska.
Senator Zbigniew Romaszewski zabrał głos jako sprawozdawca Komisji Praw Człowieka i Praworządności. Senator mówił, że przedkładana ustawa tworzy właściwie zręby nowego spojrzenia na pracowników sądów i prokuratury. Ustawa tworzy kadrę wykwalifikowanych pracowników sądów i pracowników prokuratur.
Wymagania, które musi spełnić urzędnik są dosyć wysokie, ustawa mówi też, że urzędników sądów i prokuratur powołuje się w drodze konkursów organizowanych przez prezesa sądu lub prokuratora kierującego prokuraturą, którzy w ten sposób wprowadzają ich do zawodu. Ustawa określa również bardzo rygorystyczne warunki co do karalności osoby, która jest urzędnikiem sądu lub prokuratury oraz przewiduje, że pracownicy sądów i prokuratury podlegają okresowym ocenom kwalifikacyjnym.
Senator mówił, że przepisy te budują pewnego rodzaju służbę. Pierwszym pojawiającym się problemem jest to, czy rzeczywiście wszyscy urzędnicy sądów i prokuratur muszą mieć wyższe wykształcenie? Pewne funkcje w sądach, w prokuraturach, mogą być pełnione przez ludzi posiadających wykształcenie średnie. Jak mówił Senator „nauka nie boli, im wyższe wykształcenie, tym wyższy poziom”, jednak zdaniem Senatora przewaga osoby, która właśnie ukończyła trzy lata studiów na przykład rolniczych i ma wykształcenie wyższe (licencjat), nad osobą, która już od piętnastu lat wie, gdzie co leży, co sędzia powinien mieć na której półce i co mu na czas trzeba podać, jest przewagą bardzo wątpliwą.
Senator zwrócił uwagę, że kadry rzeczywiście buduje się przez konkursy, ale tylko te konkursy, za którymi stoją przyzwoite wynagrodzenia. Może gdzieś na prowincji 1.200, czy 1.400 zł może stanowić atrakcję, ale na przykład w Warszawie sąd może mieć duże problemy ze skompletowaniem odpowiedniej liczby zgłoszeń konkursowych.
Pewne kłopoty mogą zdaniem Senatora sprawiać przepisy przejściowe. Ustawa w wersji przedłożenia sejmowego przewiduje, że osoby obecnie pracujące mają uzupełnić wyższe wykształcenie w ciągu ośmiu lat. Jeżeli uwzględnimy, że wynagrodzenia nie są wysokie i że ci pracownicy będą jeszcze musieli zdobyć wykształcenie, co najmniej licencjackie, płacąc za studia przez trzy lata, to obowiązek ten może stanowić dla nich spore obciążenie. W związku z tym w Sejmie wprowadzono poprawkę, przepis, że osoby, które są zatrudnione na stanowiskach urzędniczych, będą mogły odbyć to przystosowanie zawodowe w centrum kształcenia kadr sądów i prokuratury. Komisja popiera tę poprawkę i jest to wyrazem odpowiedzialności pracodawcy za swoich pracowników, jednak wprowadzenie takiego uregulowania spowodowało by konieczność zorganizowania studiów w co najmniej pięciu rocznikach dla około 18.000 osób. Dlatego też Komisja wniosła poprawkę, która wydłuża do dziesięciu lat czas, w którym należy te studia uzupełnić i dodatkowo wprowadza możliwość skorzystania ze studiów w centrum kształcenia sędziów i prokuratorów dla osób, które przepracowały już piętnaście lat.
Senator Romaszewski kilkakrotnie podkreślał, że sama ustawa, jeżeli nie pójdą za tym środki materialne, oczywiście niewiele będzie mogła zmienić, bo kadrę jednak najłatwiej zbiera się przy pomocy pieniędzy.
Senator mówił również na temat przepisu, w myśl którego świadka, biegłego, tłumacza lub specjalistę, który bez należytego usprawiedliwienia nie stawił się na wezwanie organu prowadzącego postępowanie itd., można nałożyć karę pieniężną w wysokości 10 tysięcy zł. W komisji rozpatrzono również przepis, który przewidywał możliwość obłożenia karą grzywny również pełnomocnika lub obrońcy (ze statystyk wynika, że w tym roku mieliśmy już do czynienia z nieusprawiedliwionym stawiennictwem pełnomocników i obrońców około półtora tysiąca razy). Poprawka ta nie uzyskała większości w Komisji, ponieważ na sześciu obradujących senatorów sprzeciwiło się jej trzech senatorów adwokatów. Poprawka została zgłoszona jako wniosek mniejszości.
Więcej o dyskusji nad tym punktem na stronie Senatu RP.
patrz: stenogramy posiedzeń > 31 posiedzenie > ctrl + F > Zbigniew Romaszewski > pkt. 4
