Senacka inicjatywa ustawodawcza
Zmiany w ustawach o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego

32. Posiedzenie Senatu, 25 kwietnia 2007 roku

Projekt ustawy określa niepołączalność funkcji i zakaz łączenia zatrudnienia w Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu z określonymi stanowiskami i funkcjami.

Inicjatywa ustawodawcza, która była rozpatrywana na posiedzeniu Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Praw Człowieka i Praworządności, była inicjatywą senacką zgłoszoną przez senatorów, w tym między innymi senatora Romaszewskiego. Istnieje problem niepołączalności funkcji publicznych z funkcją funkcjonariusza bądź współpracownika służb specjalnych. Lista funkcji, które byłyby niepołączalne z pełnieniem służby lub współpracą w służbach specjalnych byłaby na tyle długa, że w gruncie rzeczy doprowadziłoby to do paraliżu służb specjalnych.

Na przykład kwestie zarządów i rad nadzorczych spółek prawa handlowego. Jeżeli przedstawiciele spółek prawa handlowego spotykają się z panem Ałganowem i omawiają przejęcie sektora paliwowego w Polsce, to jest to niewątpliwie problem państwowy. Co i w jaki sposób się zdarzyło, że wyzbyliśmy się na przykład niezwykle ważnej instytucji, jaką jest Telekomunikacja Polska, która przeszła całkowicie w obce ręce i państwo utraciło nad nią kontrolę? W jaki sposób z Exatelu wypłynęło 600 milionów? To kolejny znak zapytania.

Zdaniem Senatora, służby mają prawo, a właściwie obowiązek, chronić nas przed takimi wydarzeniami, ale muszą mieć do tego środki. Należy sprecyzować ustawę o niepołączalności pewnych funkcji publicznych ze służbą lub współpracą, jednak nie sposób jest się zgodzić na pochopne przyjęcie wielu rozwiązań, które w ustawie zostały zaproponowane. Jest to ustawa trudna, której trzeba poświęcić więcej uwagi i dyskusji. Wymaga ona - z jednej strony zrozumienia przez senatorów potrzeb służb, a z drugiej - zrozumienia przez służby ograniczeń, którym muszą podlegać w państwie demokratycznym.

Potrzeba takiej ustawy na pewno jest. W opinii Senatora, należałoby problem rozwiązać poprzez nowelizacje ustaw o poszczególnych służbach i wtedy się zastanowić, gdzie służby mogą umieszczać swoją agenturę i swoich współpracowników, a w których nie powinny.

Przygotowanie ustawy to dobre pół roku - żeby była przygotowana we wszystkich szczegółowych kwestiach, żeby były omówione wszelkie możliwe problemy i żeby nie było kłopotów podobnych do tych z ustawą lustracyjną.

Komisja Praw Człowieka i Praworządności po przeanalizowaniu poprawek przedłożonych zarówno w czasie posiedzenia komisji, jak i posiedzenia plenarnego, zarekomendowała przyjęcie poprawek drugiej, czwartej i trzeciej. Poprawki druga i czwarta mają charakter redakcyjny, doprecyzowują ustawę i uczytelniają ją. Poprawka trzecia ogranicza czas utajniania dokumentów dotyczących agentury PRL do roku 2040.

Więcej o dyskusji nad tym punktem na stronie Senatu RP.
patrz: stenogramy posiedzeń > 32 posiedzenie > ctrl + F > Zbigniew Romaszewski > pkt. 10