List otwarty Senatorów NSZZ "Solidarność"
opublikowany w Tygodniku "Solidarność" w dniu 18 lutego 1994 roku
Od Redakcji: Przypominamy, że podane w liście kwoty są wyrażone w starych złotych. Denominacja złotego została przeprowadzona 1 stycznia 1995 roku w stosunku 1/10.000. Bilion starych złotych to 100 milionów nowych.
Warszawa, dnia 18 lutego 1994 roku
Szanowny Pan
Waldemar Pawlak
Prezes Rady Ministrów
Rzeczypospolitej Polskiej
Szanowny Panie Premierze
Z przykrością musimy stwierdzić, że przedłożony przez Pański rząd projekt budżetu na rok 1994, pomijając pewne szczegółowe korekty jest kontynuacją polityki społecznej, gospodarczej i finansowej poprzedniego rządu, która spotkała się ze społeczną dezaprobatą i doprowadziła do jego upadku.
Spadek wydatków budżetu państwa na gwarantowane konstytucyjnie świadczenia społeczne stanowi dodatkowe obciążenie dochodów ludności i szczególnie boleśnie dotknie warstwy najuboższe. Pozostaje to w rażącej sprzeczności, tak z Pańskim expose sejmowym, jak i przedwyborczymi zobowiązaniami rządzącej koalicji.
Szczególnie niepokojący jest brak czytelnego programu walki z bezrobociem, biorącego pod uwagę rozwój gospodarczy kraju.
NSZZ Solidarność zgodnie z wcześniejszymi porozumieniami oczekuje w 1994 r. realnego wzrostu dochodów pracowników, wraz z zakładanym wzrostem produktu narodowego brutto. Mimo planowanego wzrostu dochodów budżetu państwa o 31,5%, mimo wzrostu dochodów z najbardziej powszechnego podatku dochodowego od osób fizycznych o 31,2%, większość wydatków na cele socjalne ulega zmniejszeniu i będzie kształtowała się poniżej wskaźnika inflacji, tj. 27%.
Oznacza to w praktyce niewywiązywanie się rządu z nakładanego Konstytucją RP obowiązku dostępności do świadczeń w zakresie ochrony zdrowia, oświaty, szkolnictwa wyższego, pomocy społecznej.
Konieczne jest rozważenie zwiększenia wydatków:
- 5,5 bln zł na pokrycie zadłużenia zakładów ochrony zdrowia,
- 2,5 bln zł na oddłużenie szkół,
- 2,5 bln zł na naukę i szkolnictwo wyższe dla utrzymania realnego poziomu wydatków z 1993 r.,
- 5,6 bln zł na zwiększenie rezerwy budżetowej przeznaczonej na podwyżki wynagrodzeń pracowników sfery budżetowej do poziomu 90% średniego wynagrodzenia w gospodarce,
- 6,0 bln zł na pomoc społeczną dla zagwarantowania wypłat świadczeń, w tym dla pozbawionych zasiłków bezrobotnych,
- 0,8 bln zł na restrukturyzację gospodarczą okręgów łódzkiego, wałbrzyskiego i mieleckiego.
Pokrycie tych wydatków wymaga zasadniczych zmian w polityce budżetowej, umożliwiających wywiązywanie się państwa z konstytucyjnie gwarantowanych zobowiązań wobec własnych obywateli. Wymaga to rozważenia m.in.:
- Odejścia od systemu dodatniej stopy procentowej na rzecz realnej rewaloryzacji wkładów i kredytów oraz obniżenia nieproporqonalnie wysokich zysków z działalności bankowej.
- Zmiany sposobu spłat zadłużenia wewnętrznego wobec systemu bankowego, tzn. chodzi o większe wykorzystanie obligacji średnio- i długoterminowych w miejsce rozliczeń krótkoterminowych bonami skarbowymi. Szacunkowe korzyści dla budżetu wyniosłyby ok. 17 bln zl po stronie niższych wydatków.
- Wysoka stopa inflacji wywołana ponad 60-proc. wzrostem urzędowych cen (wyprzedzających ogólny wzrost cen — energia elektryczna, gaz, paliwa) powoduje także ucieczkę w oszczędności w walutach zagranicznych — obecny poziom ok. 8 mld dol. USA. Oszczędności te należy wykorzystać na kredytowanie krajowych małych i średnich przedsiębiorstw, w przeciwieństwie do obecnej sytuacji, gdy oszczędności te są zdeponowane na kontach w bankach zagranicznych o oprocentowaniu 4-5% w stosunku rocznym.
- Rozważenie konieczności renegocjacji spłaty zadłużenia zagranicznego, która w porównaniu z rokiem 1993 wzrasta o 230%.
- Przeanalizowanie możliwości bezinflacyjnego wzrostu podaży pieniądza z pokryciem w proponowanych rozwiązaniach gospodarczych.
Z wyrazami szacunku
Zbigniew Romaszewski
przewodniczący
Senackiego Klubu NSZZ "Solidarność"